حسابداری بهای تمام شده مواد اولیه مستقیم ، مواد اولیه ، مواد خام و قطعات اصلی هستند که تولید کندگان در فرآیند تولید به کار می برند. به عنوان مثال کارخانه خودروسازی از فلزات، مواد پلاستیکی و چرخ در تولید خودرو استفاده می کند. مواد اولیه ای که به شکل مستقیم و مشهود قابل رد یابی در محصولات تکمیل شده باشند، مود اولیه مستقیم نامیده می شوند.
مثلا فلز در تولید اتومبیل ماده اولیه مستقیم است. برخی از اقلامی که در فرآیند تولید استفاده می شوند را نمی توان به راحتی در محصول نهایی ردیابی کرد. این ها مواد اولیه غیر مستقیم محسوب می شوند. زیرا ارتباط فیزیکی آن ها به دلیل بهای تمام شده نا چیزی که دارند ارزش رد یابی ندارد. مثل نوار چسب مصرفی در سیم کشی برق خودرو مواد اولیه غیر مستقیم جزء سربار تولید در نظر گرفته می شود.
حسابداری بهای تمام شده دستمزد مستقیم
اگر بتوان کار بخشی از کارگران را مستقیم با تبدیل مواد اولیه به محصول نهایی مرتبط کرد، به دستمزد این کارگران دستمزد مستقیم گفته می شود. مثلا دستمزد آشپز در یک رستوران، یا تایپیست در یک انتشارات دستمزد مستقیم است. در مقابل دستمزد کارگرانی که ارتباط مستقیم با فرآیند تبدیل مواد اولیه به محصول نهایی را ندارند، دستمزد غیر مستقیم خوانده می شود. مثل دستمزد کارکنان انبار یا سرپرستان خط تولید، اینجا هم دستمزد غیر مستقیم به عنوان سربار تولید محسوب می شود. هرچقدر میزان خودکار شدن در فرآیند تولید بیشتر شود، دستمزد مستقیم سهم کمتری را نسبت به کل بهای تمام شده به خود اختصاص خواهد داد.
بهای تمام شده تولید در صورت های مالی
در سیستم ادواری موجودی کالا، بخش بهای تمام شده کالای فروش رفته در صورت سود و زیان شرکت های تولیدی و بازرگانی متفاوت است. در یک شرکت بازرگانی، بهای تمام شده کالای فروش رفته با افزودن موجودی کالای اول دوره به بهای تمام شده موجودی کالای خریداری شده و سپس کسر کردن موجودی کالای اخر دوره از آن ها حاصل می شود اما در یک شرکت تولیدی، بهای تمام شده کالای فروش رفته با افزودن موجودی کالای ساخته شده اول دوره به بهای تمام شده کالای ساخته شده و سپس کسر کردن موجودی کالای ساخته شده آخر دوره از آن به دست می آید.
نتیجه گیری :
مواد اولیه ، مواد خام و قطعات اصلی هستند که تولید کندگان در فرآیند تولید به کار می برند. به عنوان مثال کارخانه خودروسازی از فلزات، مواد پلاستیکی و چرخ در تولید خودرو استفاده می کند. مواد اولیه ای که به شکل مستقیم و مشهود قابل رد یابی در محصولات تکمیل شده باشند، مود اولیه مستقیم نامیده می شوند.